Effect, Deficiency, Dosage, Side Effects, Overdose
Kollagen, ook wel Collagen genoemd, is een structuurproteïne dat voorkomt in veel meercellige dieren en dus ook bij de mens in het lichaam. Het maakt onder andere deel uit van de pezen, banden of de botten.
Ook delen van de huid bestaan uit collageen. Zowel in de geneeskunde als in de cosmetica speelt de stof een belangrijke rol. Zo wordt het structurele eiwit in de lichaamsverzorging en in make-up gebruikt ter verbetering van de huidstructuur of als voedingssupplement ter bevordering van de gezondheid van botten en kraakbeen.
Kollageen behoort tot de zogenaamde structuurproteïnen. Als structuurproteïnen worden alle eiwitten aangeduid die in de cellen en weefsels van het lichaam vooral als geraamte dienen. In tegenstelling tot andere eiwitten functioneren ze niet als enzymen, maar hebben ze de taak om de cellen en weefsels hun vorm en spanning te geven. Ze houden de structuren elastisch, maar zorgen tegelijkertijd voor een bepaalde stevigheid. Naast creatine en elastine is collageen een van de belangrijkste structuurproteïnen in het lichaam.
Kollageen bestaat altijd uit lange eiwitketens, de collageenmoleculen. Deze vormen een linksdraaiende schroeflijn, ook wel een helix genoemd. Drie van deze structuren zijn in een zogenaamde superhelix met elkaar gerangschikt. Waterstofbruggen tussen de afzonderlijke strengen zorgen voor de nodige stabiliteit.
De collageenvezels zijn dicht gewikkeld, waardoor ze een enorme treksterkte hebben. Ze zijn echter nauwelijks rekbaar.
De collageen kan in verschillende subtypes worden onderverdeeld. Bij mensen komt vooral type I voor. Daarom wordt de term collageen in de algemene taal vaak synoniem gebruikt voor collageen type I. In totaal zijn er 28 verschillende collageentypen bekend. Daarnaast hebben 10 andere eiwitten ook collageenachtige structuren.
Het collageen type I is een fibrillair collageen. Dit betekent dat het eiwit in staat is om fibrillen te vormen. Deze zijn vrij dik en vertonen een dwarsstreping. Type I komt vooral voor in de volgende lichaamsstructuren:
Kollagen Type II is ook een vezelvormend eiwit. Het maakt deel uit van het hyaline en elastische kraakbeen en komt ook voor in vezelkraakbeen en in het glasachtig lichaam van het oog.
Collageen type III wordt vaak geassocieerd met type I. Net als deze vorm is type III vezelvormend en behoort het tot de fibrillaire collagens.
Kollagen III is een belangrijke component van de reticulaire vezels en daarmee ook van het reticulaire bindweefsel. Reticulaire vezels zijn bijzonder fijne strengen die in een netwerkstructuur zijn gerangschikt. Het reticulaire weefsel maakt deel uit van lymfatische organen zoals lymfeklieren, milt of keel- en huigamandelen. Maar type III komt ook voor in de volgende lichaamsstructuren:
Kollagen IV is een netwerkvormig collageen dat vooral in de basaalmembraan voorkomt. De basaalmembraan, ook wel grensmembraan genoemd, scheidt alle epitheelweefsels van het lichaam van het onderliggende bindweefsel.
Dit eiwit is een vezel-geassocieerd collageen. Het bevindt zich vooral in de extracellulaire matrix van de skeletspier. Ook pezen, botweefsel, kraakbeenweefsel, vetweefsel, zenuwweefsel en de huid bevatten dit type collageen.
In het lichaam bevinden zich verschillende andere vezelvormende, netwerkachtige of transmembrane collagene. Ze maken bijvoorbeeld deel uit van de placenta of het foetale weefsel. Evenzo zijn ze te vinden in de inwendige organen, de huid, de groeizones van het kraakbeen of in de ogen. Bij veel collagentypen zijn de exacte functies nog gedeeltelijk onduidelijk.
Naast de vormen zoals Collageen I, Collageen II of Collageen IV, leest men bij voedingssupplementen ook vaak de benamingen Collageenhydrolysaat of Collageen Peptiden.
Kollagenhydrolysaat wordt uit collageen gewonnen. In tegenstelling tot gelatine is dit hydrolysaat enzymatisch veranderd, zodat het goed oplosbaar is in water. Bij collageenpeptiden gaat het niet om een andere vorm, maar slechts om een andere benaming voor gehydrolyseerd collageen.
In voedingssupplementen wordt meestal gehydrolyseerd collageen, ook wel collageenhydrolysaat genoemd, gebruikt. Het gaat hierbij om collageen dat door bepaalde enzymatische processen oplosbaar in water is gemaakt. Collageenhydrolysaat is daardoor bio-beschikbaar en kan door het lichaam op de juiste manier worden verwerkt.
In de meeste producten wordt collageen gebruikt dat van dieren afkomstig is. Mogelijke bronnen zijn bijvoorbeeld kippenbotten of vis huid. Er zijn echter ook synthetische collageen die als voedingssupplement kunnen worden gebruikt.
Wie je een collageen voedingssupplement in een winkel wilt kopen, moet je goed letten op welk type collageen erin zit. Zo zijn er voedingssupplementen met collageen type I of collageen type II beschikbaar. Terwijl type I vooral in de huid en de botstructuur te vinden is, komt collageen type II vooral in het kraakbeen voor.
Wie mensen met gewrichtsklachten lijden, zullen ze waarschijnlijk eerder kiezen voor voedingssupplementen met collageen type II. Iemand die zijn huid van binnenuit wil verstevigen of zijn nagels wil versterken, zou eerder een supplement met type I moeten kopen. In de praktijk is de scheiding echter niet zo strikt, omdat de typen in het lichaam altijd gemengd voorkomen.
Collageen is in principe verkrijgbaar in de vorm van poeder, tabletten of capsules. Elke toedieningsvorm heeft voor- en nadelen. Collageenhydrolysaat in poedervorm is meestal geur- en smaakloos en lost goed op in water.
Wie je het mengen wilt vermijden, kun je de collageen in tablet- of capsulevorm innemen. Deze toedieningsvorm is bijzonder praktisch onderweg en op reis.
Collageen is een bestanddeel van veel hydraterende en huidverstevigende crèmes. Vooral in de gebieden van schoonheid en anti-aging is het structurele eiwit vanwege zijn verstevigende werking zeer populair. Ook douchegel, mascara, lippenstift of after-sun-lotion zijn populaire producten in de cosmetica-industrie die collageen bevatten.
Evenzo is collageen niet alleen in cosmetica aanwezig, maar ook in veel haarverzorgingsproducten. Het zou een film om het haar moeten leggen, zodat het gladder lijkt en bovendien gemakkelijker te kammen is.
Bij cosmetische producten rijst echter de vraag of het aanwezige collageen überhaupt de bovenste huidlagen kan doordringen. De huid bestaat uit drie lagen: opperhuid, lederhuid en onderhuid.
In de lederhuid (dermis) bevinden zich met elkaar verweven fijne collageen- en elastinevezels. Ze houden deze middelste huidlaag elastisch en slaan bovendien vocht op. Om ervoor te zorgen dat een collageenhoudende cosmetica zijn werking kan uitoefenen, moet het door de opperhuid dringen om de lederhuid te bereiken.
Dit is echter niet mogelijk, omdat collageen als molecuul te groot is om in de huid door te dringen. Toch kan de huid na het gebruik van een collageenbevattende cosmetica beter aanvoelen. Na het drogen trekt cosmetica met collageen op de huid samen, verhoogt de spanning en elimineert zo tenminste tijdelijk kleine verheffingen en/of deukjes.
De exacte behoefte is niet bekend. Het lichaam is in principe in staat om collageen uit aminozuren zelf te produceren. Maar naarmate we ouder worden, neemt de natuurlijke productie af.
Bovendien moet men weten dat de behoefte zeer individueel is. Iemand die lijdt aan gewrichtsklachten of zelfs kraakbeenschade heeft zeker een hogere behoefte dan iemand wiens gewrichten gezond en fit zijn.
In studies that were conducted on the effects of collagen, the dosage was usually between 2500 and 10000 milligrams daily, with the average intake being around 8000 milligrams.
De mensen danken de stevigheid van het lichaam vooral aan de vezelvormende eiwitten. Collageen is opgebouwd uit meerdere moleculen. Drie ketenachtige eiwitten winden zich om elkaar heen en vormen zo een helix. Veel van deze 'eiwitdraden' verbinden zich weer tot collageenfibrillen.
De aangrenzende collageenmoleculen liggen versprongen, zodat de fibrille zelf uit minder dichte en dichte zones bestaat. Een bundeling van de fibrillen wordt een collageenvezel genoemd. Collageen kan water binden, ongeveer 60 procent van het gewicht is te danken aan het watergehalte.
Het gebonden water speelt zowel een rol bij de passieve, mechanische stabilisatie als bij de actieve rol van collageen. Onderzoekers hebben ontdekt dat collageencontracties, die ontstaan door wateronttrekking in het bot, trekspanningen compenseren en zo breuken of scheuren in de broze botstructuur kunnen voorkomen.
Afhankelijk van de samenstelling vormt collageen in het bindweefsel van het lichaam een groot deel van de zogenaamde extracellulaire matrix. Dit is het weefselgedeelte dat zich tussen de cellen in de intracellulaire ruimte bevindt. Deze fijne strengen in het lichaam dienen dus ook voor de vormgeving van organen.
Ze dragen bij aan de regulering van de waterinhoud van de weefsels en houden deze elastisch. Zonder collageen zouden banden en pezen niet zo stabiel en scheurvast zijn, en het gewrichtskraakbeen zou minder drukbestendig zijn.
Zonder collageen zou de mens ook niet kunnen zien. De fijne collageenvezels zorgen voor de stevigheid en de helderheid van het hoornvlies. Als de rangschikking van deze fijne strengen in het hoornvlies verstoord is, leidt dit tot een verminderde stevigheid. Bij een dergelijke keratoconus bult het hoornvlies naar voren, waardoor het gezichtsvermogen aanzienlijk wordt beperkt.
De huid is niet alleen een van de grootste organen, ze vervult ook veel taken:
Om aan al deze taken te voldoen, heeft de huid een speciale opbouw. De bovenste huidlaag, de epidermis, bestaat uit 5 verschillende lagen.
De onderliggende lederhuid is een elastische huidlaag die voornamelijk uit losjes geweven bindweefsel bestaat. De netlaag, een belangrijk onderdeel van de lederhuid, wordt gevormd door een dicht netwerk van collageenvezels dat gevuld is met elastisch weefsel. Deze constructie zorgt voor de stevigheid, spanning en elasticiteit van de huid.
De onderste huidlaag is de onderhuid. Deze bestaat uit een losse weefselstructuur waarin vetkussens zijn ingebed. De stevige strengen van de lederhuid doorkruisen deze laag als uitlopers. Ze fungeren ook als houdbanden, aangezien ze eveneens verbonden zijn met de lichaamsfascia onder de huid. De algemene lichaamsfascia, die onder de huid ligt, bestaat ook uit zeer stevige collageenvezels.
Met de leeftijd verandert de opbouw van de huid. De verschillende huidlagen worden dunner en het aantal collageenvezels neemt af. Hierdoor daalt ook het vet- en watergehalte van de huid. Er ontstaan rimpels en de huid heeft de neiging tot droogheid en scheuren. Over het algemeen is er een duidelijke verlies van elasticiteit met rimpels, de huid is niet meer zo regeneratief als vroeger.
Verschillende studies tonen aan dat collageen de tekenen van huidveroudering kan verminderen. In een dierproef gaven Song et al. muizen dagelijks collageenhydrolysaat in een dosis van 400 tot 800 milligram per kilogram lichaamsgewicht. Door deze substitutie kon de activiteit van antioxidatieve enzymen in de huid worden verhoogd. Het collageen werkte bovendien tegen huidverslapping, stimuleerde de opbouw van vezels in de lederhuid en zorgde zo voor meer elasticiteit van de huid.
Een cruciale rol kan collageenhydrolysaat mogelijk spelen bij de behandeling en preventie van photoaging, oftewel huidveroudering door zonnestralen. Door overmatige blootstelling aan UV-stralen kan de huid voortijdig verouderen. Door de UV-stralen ontstaan er in de huid meer vrije radicalen. Deze beschadigen de huidcellen en vernietigen het ondersteunende raamwerk van collageen- en elastinevezels.
De huid verliest vocht en wordt steeds droger. Tot de tekenen van photoaging behoren:
De inname van collageenhydrolysaat kan deze verschijnselen tegengaan. Zo hebben collageenpeptiden uit vis huid een positieve invloed op door UV beschadigde huid.
Kollagenhydrolysaat kan het vochtgehalte van de huid verhogen en bijdragen aan de reparatie en regeneratie van de elastine- en collageenstrengen. Huiddroogheid en droogte-gerelateerde rimpels worden verminderd en de huid wordt weer elastischer. De red light therapy, een bestraling met rood licht, kan dit effect ondersteunen.
Onder de verzamelnaam huidkanker worden verschillende kankersoorten van de huid samengevoegd. Dit omvat naast de zwarte huidkanker (melanoom) ook het basocellulair carcinoom of het plaveiselcelcarcinoom.
Elk jaar worden in Duitsland ongeveer 20.000 mensen nieuw gediagnosticeerd met een kwaadaardig melanoom. De frequentie neemt gestaag toe. Twee derde van alle melanomen wordt in een vrij vroeg stadium ontdekt en heeft daardoor goede genezingskansen.
De hoofd oorzaak van zwarte huidkanker is UV-licht. Herhaalde zonnebrand verhoogt daarom het risico op huidkanker aanzienlijk. Wie waarde hecht aan een bruine huid in de zomer, zou zich daarom alleen beschermd in de zon moeten bevinden. Er is bovendien een zekere erfelijke aanleg voor deze vorm van huidkanker.
Omdat de inname van collageenhydrolysaat de activiteit van antioxidatieve enzymen in de huid kan stimuleren, biedt het ook bescherming tegen de schadelijke invloed van vrije radicalen. Mogelijk kunnen collageenbevattende voedingssupplementen op deze manier ook bijdragen aan kankerpreventie. Verdere onderzoeksprojecten met deze focus kunnen meer kennis genereren en de mogelijkheden voor kankerpreventie uitbreiden.
Het bindweefsel is een basisweefsel van het lichaam, dat bestaat uit bindweefselcellen en intercellulaire substantie. De mobiele en ook de locale cellen van het bindweefsel zijn ingebed in een extracellulaire matrix, die voor het grootste deel uit collageen en andere structurele eiwitten bestaat. Deze vormen een netwerk, waarin zogenaamde proteoglycanen zich bevinden.
Het collageenvezelnetwerk maakt het weefsel bestand tegen trekkrachten, terwijl de proteoglycanen de compressiekrachten reguleren. In deze combinatie dient het weefsel onder andere voor het behoud van de vorm van de organen.
Een bindweefselzwakte kan zich op verschillende manieren uiten. Wanneer de huidoppervlakte niet meer goed wordt ondersteund, ontstaan er zichtbare deuken in de huid. Deze bevinden zich vooral op de billen of de dijen en worden ook wel cellulitis of sinaasappelhuid genoemd.
Ook striae zijn tekenen van een bindweefselzwakte. Het zijn weefselbeschadigingen die ontstaan bij een overrekking van de huid. Ze zijn aanvankelijk blauwachtig van kleur, maar vervagen geleidelijk totdat er een lichte, littekenachtige streep achterblijft. Veel mensen weten niet dat een bindweefselzwakte in de benen ook kan leiden tot spataderen of adertjes.
Verschillende artikelen uit het actuele onderzoek tonen aan dat vrouwen met een bindweefselzwakte kunnen profiteren van de inname van collageen. In een placebogecontroleerde dubbelblinde studie uit 2015 kregen 105 vrouwen met matige cellulite dagelijks 2,5 milligram bioactieve collageenpeptiden of een placebo-preparaat.
Na een periode van 6 maanden toonde de groep die het collageenhydrolysaat innam, een duidelijk effect. De huid vertoonde minder deuken en was strakker. De beste resultaten werden behaald door vrouwen met een normaal gewicht, maar ook bij vrouwen met overgewicht nam de sinaasappelhuid af.
Veel mensen weten dat collageen een belangrijke rol speelt voor de gezondheid van gewrichten en huid. Maar het structurele eiwit heeft ook invloed op de spieren.
In de krachtsport werd collageenhydrolysaat lange tijd als 'nutteloos' eiwit beschouwd vanwege de lage biologische waarde. De biologische waarde is een indicator voor hoe goed het lichaam een voedingsproteïne kan omzetten in een lichaamseigen proteïne. Voor een goede biologische waarde ontbreken er aminozuren in collageen.
Hieruit werd de conclusie getrokken dat collageen niet geschikt is om de spieropbouw te ondersteunen. Een misvatting, zoals een artikel uit 2015 onthult. Het doel van deze studie was om te achterhalen of collageen geschikt is voor het versterken van de spieren.
Studienteilnehmer waren oudere mannen die leden aan sarkopenie van graad I of II. Sarkopenie is de vakterm voor leeftijdsgebonden spierafname, waarvan ongeveer 10 procent van alle 60- tot 70-jarigen en tot 50 procent van de 80-plussers getroffen zijn.
De helft van de deelnemers aan de studie ontving een placebo-preparaat, terwijl de andere helft dagelijks 15 gram collageenpeptiden innam. Daarnaast volgden alle proefpersonen drie keer per week een begeleide krachttraining.
De resultaten waren verrassend. De deelnemers die collageen supplementeerden, bouwden in 12 weken 4,2 kilogram spiermassa op. In de controlegroep bedroeg de spiergroei slechts 2,9 kilogram. Ook de spierkracht verbeterde significant in de collageengroep.
Vergelijkbare resultaten konden in vergelijkbare studies alleen worden bereikt door toediening van het hormoon testosteron. Het innemen van testosteron gaat echter gepaard met aanzienlijk meer bijwerkingen.
Waarom collageen ondanks het ontbreken van de essentiële aminozuur zo'n positief effect op de spieropbouw heeft, is tot nu toe nog niet duidelijk. Er wordt vermoed dat de aanwezige stof hydroxyprolylglycine anabole signaalwegen in de spieren activeert, wat op zijn beurt spieropbouwende processen stimuleert.
Het menselijke skelet bestaat uit meer dan 200 skeletbotten. De schedel, wervelkolom, bekkenbotten, borstkas en de vele andere botten ondersteunen het lichaam en zijn uiterst stabiel. Verder dienen ze ter bescherming van belangrijke organen. Ook een rechtopstaande gang zou zonder het skelet niet mogelijk zijn.
Om de betekenis van collageen voor de botgezondheid te begrijpen, is het belangrijk om de botstructuur nader te bekijken. Macroscopisch kan de buitenste schorslaag (Compacta) worden onderscheiden van het interne sponsachtige geraamte (Spongiosa).
Het weefsel dat het bot zijn stabiliteit verleent, wordt botweefsel genoemd. Het bestaat uit botcellen, de zogenaamde osteocyten, die in een extracellulaire matrix zijn ingekapseld. 95 procent van de organische componenten van deze botmatrix bestaat uit collageen. Voor het grootste deel betreft het collageen type I.
Aan deze trekvaste collageenfibrillen zijn kristallen van het mineraal hydroxylapatiet gehecht. Door de hechting in een gedefinieerde oriëntatie geven de collageenvezels in combinatie met het mineraal de botten hun druksterkte. Zonder collageen zouden de botten dus niet stabiel en belastbaar zijn.
Osteoporose, in de volksmond ook wel bekend als botontkalking, is een aandoening die gekenmerkt wordt door het verlies van botmassa. De botten verliezen aan stabiliteit en sterkte en breken daardoor sneller.
Osteoporose komt vooral vaak voor bij vrouwen na de overgang. Vermoedelijk liggen hier hormonale processen aan ten grondslag. Volgens recent onderzoek lijken echter ook oxidatieve stress en veranderingen in de collageenstructuur een cruciale rol te spelen.
Oxidatieve stress, zoals deze bijvoorbeeld ontstaat bij een verhoogde aanvoer van schadelijke vrije radicalen, maar ook een verhoogde beschikbaarheid van bloedsuiker, leidt volgens deze informatie tot een verhoogde vorming van zogenaamde advanced glycation endproducts (AGE's). Deze geglyceerde reactieproducten beïnvloeden de vernetting van de collageenstrengen en zorgen zo voor een onstabiele botstructuur.
Daarnaast neemt de natuurlijke productie van collageen af met de leeftijd. Ook hierdoor wordt de stabiliteit van het bot beïnvloed.
Wetenschappelijke studies wijzen erop dat de inname van collageen de gezondheid van de botten kan verbeteren. In een studie met muizen uit 2004 werd na een vier weken durende toediening van collageen een significante toename van de botdichtheid waargenomen.
Kollageen kan echter ook worden gecombineerd met andere medicijnen voor de osteoporosetherapie. Voor de behandeling van osteoporose wordt onder andere het hormoon calcitonine gebruikt, dat de verhoogde botafbraak kan verlagen. De aanvulling met collageen kan hier nuttig zijn om de botafbraak tegen te gaan.
Een beweeglijke verbinding van twee of meer botten wordt in de geneeskunde een gewricht genoemd. In het menselijk lichaam zijn er ongeveer 360 gewrichten. Tot de grootste gewrichten behoren het knie- en heupgewricht.
Een gewricht bestaat altijd uit twee botten die zo gevormd zijn dat ze goed in elkaar passen. De uiteinde van het ene bot wordt de gewrichtskop genoemd, het uiteinde van het andere bot de gewrichtskom. Beide botuiteinden zijn bedekt met een dunne laag kraakbeen.
Tussen de botuiteinden bevindt zich de gewrichtsspleet. Deze is gevuld met gewrichtsvloeistof, ook wel synoviale vloeistof genoemd. Samen met banden, pezen en spieren vormt de gewrichtskapsel, die het gehele gewricht omgeeft, een beschermende omhulsel.
Door de kraakbeenlaag en de gewrichtsvloeistof zijn soepele en vooral pijnvrije bewegingen van het gewricht mogelijk. Als er hier verstoringen optreden, kan het gewricht vaak alleen nog maar pijnlijk worden bewogen.
Het kraakbeenweefsel op de gewrichtsvlakken bestaat uit kraakbeencellen (chondrocyten) en de extracellulaire kraakbeenmatrix. Deze bestaat uit een grondsubstantie waarin collageenvezels netwerkachtig zijn ingelagerd. Een verlies aan collageen gaat dus altijd gepaard met een verlies aan kraakbeenmassa.
Een eenmaal afgebroken kraakbeen kan niet opnieuw worden opgebouwd. Deze mening wordt nog steeds door veel artsen aangehangen. Maar recentere studies suggereren dat regeneratie van het beschadigde kraakbeen zeker mogelijk is.
Als de oorzaak van de kraakbeenverslechtering wordt weggenomen, kan de kraakbeensubstantie zich weer opbouwen. Interessant is de vraag in hoeverre collageen de kraakbeenopbouw kan ondersteunen.
Bij een kraakbeenbeschadiging migreren er meer kraakbeenvoorlopercellen, zogenaamde chondrogene progenitorcellen, naar het beschadigde gebied. Deze veranderen uiteindelijk in kraakbeencellen om de kraakbeenbeschadiging te compenseren. Voor deze regeneratie hebben de cellen echter de juiste voedingsstoffen en bouwstenen nodig.
Studien tonen aan dat collageenhydrolysaat de activiteit van chondrocyten kan verhogen, zodat zij meer kraakbeenweefsel produceren. Tegelijkertijd dient het collageen ook als bouwsteen voor deze kraakbeensubstantie.
Arthrose is de medische term voor gewrichtsslijtage. De arthrose behoort tot de degeneratieve gewrichtsaandoeningen, die gepaard gaan met een afname van het kraakbeenweefsel. In principe kan arthrose in elk gewricht ontstaan. Vooral de knie en de heup zijn echter vaak getroffen.
Typische symptomen van artrose zijn de startpijn en de ochtendstijfheid van de gewrichten. De eerste bewegingen na een langere rustperiode zijn pijnlijk, maar na korte activiteit nemen de klachten meestal snel af. Ook de stijfheid van de gewrichten in de ochtend duurt meestal niet langer dan 30 minuten. Tot de andere symptomen behoren:
De exacte oorzaken van artrose zijn omstreden. Aan de ene kant draagt de mechanische slijtage bij aan een vermindering van het kraakbeen. Maar het lijkt er ook op dat verkeerd aangestuurde chondrocyten een rol spelen bij de ontwikkeling van de gewrichtsaandoening.
Wanneer het kraakbeen versleten is, kan het de botstructuren van het gewricht niet meer voldoende beschermen tegen schokken en wrijving. Om zichzelf te beschermen, vormt het bot meer botweefsel. Als gevolg hiervan vervormen de gewrichten en worden ze bovendien knobbels.
Niet zelden ontstaat er in het aangetaste gewricht ook een ontsteking met oververhitting, roodheid van het gewricht en een gewrichtsvocht. Men spreekt hier van een geactiveerde artrose.
Er zijn verschillende risicofactoren voor artrose:
Vorrangig doel van de conservatieve behandeling van artrose is het vertragen van de gewrichtsslijtage en het verlichten van de gewrichtsklachten. Naast verschillende medicijnen of orthopedische hulpmiddelen helpt ook fysiotherapie. Om een operatie te voorkomen, kan het nuttig zijn om aanvullend collageenbevattende voedingssupplementen in te nemen.
Meerdere studies hebben aangetoond dat suppletie helpt om de levenskwaliteit van patiënten met artrose te verbeteren. Daarbij vertoont het structuurproteïne ook een beter effect dan chondroïtine of glucosamine, die ook vaak worden aanbevolen voor de behandeling van artrose.
Crowley et al. gebruikten in hun studie uit 2009 de Western Ontario McMaster Osteoarthritis Index (WOMAC) om de klachten van hun proefpersonen goed in te schatten. Na een inname van type II collageen over een periode van 90 dagen verminderde de score op deze schaal met ongeveer 30 procent. De patiënten zelf schatten hun pijn met behulp van de visuele analoge schaal ongeveer 40 procent lager in dan voor de behandeling.
Ook al wordt de term reuma in de volksmond vaak gebruikt voor gewrichtsklachten, het gaat hier niet om een enkele ziekte, maar om een hele groep van aandoeningen. Tot de reumatische aandoeningen behoren klachten aan het steun- en bewegingsapparaat, die gepaard gaan met pijn en vaak ook met functieverlies.
Betroffen zijn naast de botten en spieren ook collageen en orgaanfuncties. Inmiddels zijn er ongeveer 400 afzonderlijke aandoeningen bekend die tot de reumatische aandoeningen behoren. Bekende reumatische aandoeningen zijn:
De exacte oorzaken van reuma zijn onbekend. Wat veel aandoeningen binnen het reumatische spectrum gemeen hebben, is dat het immuunsysteem lichaamseigen structuren aanvalt. Het gaat dus om auto-immuunziekten. Bij de collageneziekten beschouwt het immuunsysteem bijvoorbeeld het collageen in het bindweefsel als vreemd en vormt het daartegen antilichamen.
Omdat collageen in veel organen voorkomt, kunnen verschillende orgaansystemen zoals slijmvliezen, bloedvaten, huid, longen of hart aangetast zijn.
Een van de meest voorkomende aandoeningen binnen de reumatische ziektebeelden en bovendien de meest voorkomende chronische gewrichtsontsteking is reumatoïde artritis. Wereldwijd is tot 1 procent van de bevolking door de ziekte getroffen.
De reumatoïde artritis kan geleidelijk ontstaan of plotseling optreden. Tot de belangrijkste symptomen behoren zwellingen en oververhitting van de gewrichten, evenals ochtendstijfheid. Typisch komen de klachten symmetrisch voor in de basis- en middengewrichten van de vingers of tenen. Ook andere gewrichten, zoals bijvoorbeeld de heup- of enkelgewrichten, kunnen echter aangedaan zijn.
De reumatoïde artritis is tot nu toe niet te genezen. Het doel van een behandeling is daarom om de voortgang van de gewrichtsschade te stoppen en daarnaast de pijn te verlichten. Wetenschappelijke onderzoeksresultaten suggereren dat collageen hierbij mogelijk helpt.
In een studie van de Harvard University namen 60 patiënten met reumatoïde artritis deel. Voor de studie stopten ze allemaal met het innemen van immuunsuppressieve medicijnen en werden ze in twee groepen verdeeld. Een groep kreeg een placebo, de deelnemers van de andere groep namen gedurende een periode van 90 dagen collageen in.
Hoewel er in het bloedbeeld van de twee groepen na drie maanden geen veranderingen zichtbaar waren, waren de verschillen in het welzijn duidelijk. De gewrichten waren minder gezwollen en bovendien minder pijnlijk bij druk. Terwijl de beweeglijkheid van de deelnemers in de placebogroep verslechterde, kon dit bij de collageengroep worden voorkomen. De deelnemers die collageen innamen, hadden bovendien minder vaak pijnstillers nodig.
Een dicht netwerk van bloedvaten voorziet de organen van het lichaam van zuurstof- en voedingsrijk bloed. Evenveel bloedvaten dienen voor het afvoeren van het veneuze bloed. De slagaders van het lichaam moeten elastisch zijn voor een optimale voorziening en ter compensatie van schommelingen in de bloeddruk.
Elastine en collageen zijn verantwoordelijk voor de elasticiteit van de bloedvaten, terwijl ze tegelijkertijd stabiliteit bieden tegen mechanische belasting. Naarmate men ouder wordt of bij aandoeningen zoals diabetes mellitus, neemt de elasticiteit van de bloedvaten af. Hierdoor worden deze kwetsbaar voor de ontwikkeling van vaatverkalking (arteriosclerose).
Sogenannte arteriosklerotische plaques ontstaan door oxidatieve stress, die leidt tot een chronisch ontstekingsproces in de vaatwanden. Normaal gesproken produceert het vaatendotheel stoffen die voorkomen dat bloedcellen of bloedplaatjes zich aan de vaatwand hechten.
Bij een disfunctie van het endotheel, die bijvoorbeeld wordt bevorderd door risicofactoren zoals roken of overgewicht, scheiden de endotheelcellen adhesiemoleculen uit. Deze zorgen ervoor dat bepaalde cellen uit het bloed de vaatwand binnendringen en zich daar omvormen tot eetcellen, die op hun beurt vetten en cholesterolcomponenten opslaan. Op deze manier wordt een ontstekingsproces op gang gebracht, dat uiteindelijk bijdraagt aan de afbraak van collageen en dus aan de vorming van vaatverhardingen.
Een wetenschappelijk artikel uit 2017 levert aanwijzingen dat collageen kan helpen bij de preventie van atherosclerose en daarmee ook bij de profylaxe van aandoeningen zoals een hartaanval of beroerte.
Bij een inname van 16 gram collageen per dag kon bij de deelnemers aan de studie na 6 maanden een verbetering van de cholesterolwaarden worden waargenomen. Terwijl het 'schadelijke' LDL-cholesterol afnam, verbeterden de waarden van het 'goede' HDL-cholesterol. Bovendien toonde zich een significante reductie van de cardio-ankle vascular index (CAVI). Deze index is een indicator voor de stijfheid van de gewrichten. Hoe hoger de waarde, hoe groter het risico op cardiovasculaire gebeurtenissen zoals een hartaanval of beroerte.
Igase et al. kwamen in hun studie uit 2018 tot een vergelijkbaar resultaat. Ze wilden weten of de inname van collageen invloed heeft op de puls golf snelheid (brachiaal-enkel puls golf snelheid). Deze waarde geeft inzicht in de snelheid waarmee een drukgolf de arterie doorloopt. Hoe stijver de bloedvatwanden en hoe kleiner het bloedvatvolume, hoe hoger de waarde. Verhoogde waarden bij de meting van de puls golf snelheid komen voor bij arteriosclerose, maar ook bij andere aandoeningen die gepaard gaan met veranderingen in het vasculaire systeem.
In de studie ontving de helft van de deelnemers een placebo-preparaat, terwijl de testgroep 2,5 gram collageen per dag innam. In de testgroep werd na de studie een significant lagere polsgolf snelheid waargenomen in vergelijking met de placebogroep.
Het lichaam heeft verschillende vitamines en mineralen nodig voor de collageenproductie. Met een uitgebalanceerde voeding of een gerichte supplementatie kan men het lichaam dus ondersteunen bij deze belangrijke collageenproductie.
Vitamin E kan de activiteit van collageenase remmen en zo de afbraak van collageen tegengaan. Vitamine C is daarentegen, als een van de belangrijkste radicalenvangers, ook een essentiële co-factor in de collageenproductie. Daarnaast activeert vitamine C de tegenhangers van collageenase en voorkomt daarmee ook de collageenafbraak. Tot de voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine C en vitamine E en zo een belangrijke rol spelen in de noodzakelijke collageenproductie, behoren:
Kieselsäure is belangrijk voor de vorming van bindweefselfibrillen in de huid en in andere weefsels. Het ondersteunt de activiteit van het enzym prolylhydroxylase, dat van groot belang is voor de collageensynthese. Granen zoals haver, gerst of gierst, evenals brandnetel en akkerhaver, zijn belangrijke leveranciers van kieselsäure.
In dierproeven toonden zich zelfs bij een dosering van 5000 milligram / kilogram lichaamsgewicht geen toxische effecten. Het gebruik als voedingssupplement wordt daarom als veilig beschouwd. Volgende bijwerkingen kunnen in zeldzame gevallen optreden:
Wie je twijfelt of je de Collagen goed verdraagt, kun je online bestellen bij een verzendservice die een tevredenheidsgarantie biedt. Hier kan de klant contact opnemen met de winkel als hij niet tevreden is over de kwaliteit van het product en ontvangt hij als bijzondere service een reeds gedane betaling terug of kan hij in ruil daarvoor een nieuw artikel uitkiezen.
Vanuit medisch oogpunt is de belangstelling voor de mogelijke positieve eigenschappen van collageen de afgelopen 10 jaar aanzienlijk toegenomen.
Aanbevolen producten