Wanneer de spijsvertering niet goed functioneert, gaat dit meestal gepaard met een aanzienlijke vermindering van de levenskwaliteit. Een slechte spijsvertering beïnvloedt het welzijn en voorkomt een actieve, spontane levensstijl.
Opvallende verschijnselen zoals slijmerige of bloederige ontlasting moeten altijd door een arts worden onderzocht. Alleen zo kunnen gevaarlijke oorzaken zoals tumoren en zweren of ook voedselintoleranties worden herkend en behandeld.
De darm vervult in het spijsverteringsproces de belangrijke taak om voedingsstoffen uit het voedsel op te nemen, in de bloedcirculatie te sluizen en ze zo beschikbaar te maken voor het lichaam. Hoewel het voedsel al via de mondholte in het spijsverteringskanaal komt.
De grens naar het eigenlijke lichaam wordt echter pas door de darm gevormd. In de maag en de twaalfvingerige darm zijn aan de verkleinde voeding al spijsverteringsenzymen toegevoegd, die de voedingsstoffen in het voedsel biochemisch splitsen.
Hierdoor ontstaan waardevolle bouwstenen voor het menselijk lichaam. Om deze bouwstenen in de bloedbaan te brengen, wordt de voedselbrij langs de darmvlokken door de drie tot zes meter lange dunne darm getransporteerd.
De dunne darmvlokken, kleine vingerachtige uitstulpingen aan de binnenwand van de darm, zijn doorweven met kleine bloedvaten. Via deze vlokken komen de voedingsstoffen in het bloed. Opgelost in het bloed bereiken de voedingsstoffen alle cellen van het lichaam.
Zodra de voedingspap de dunne darm heeft gepasseerd, komt hij in de slechts anderhalve meter lange dikke darm. Hier wordt er vocht onttrokken. In het laatste stuk van de dikke darm, het rectum, wordt uiteindelijk het voedingsarme en gedehydrateerde eindproduct opgeslagen tot de ontlasting plaatsvindt.
Symptomen zoals een vol gevoel, verstopping of winderigheid zijn op zichzelf niet specifiek en komen - afhankelijk van het dieet - af en toe in milde vorm voor. Wie regelmatig last heeft van een of meer van deze symptomen, zou echter zijn levens- en eetgewoonten grondig moeten controleren en indien nodig een arts raadplegen.
De oorzaken van constipatie liggen meestal in een ongezonde voeding. Onvoldoende vochtinname, te weinig vezels, te veel tarweproducten of snoepjes bemoeilijken het werk van de darmen. Gebrek aan beweging en langdurig zitten verminderen bovendien de darmactiviteit.
In zeldzame gevallen kan constipatie het gevolg zijn van een fundamentele stoornis in de spierbewegingen van de darmen. De beweging van de dunne darm is bij deze stoornis zwak en vertraagd.
De voedingspasta blijft meerdere dagen in de darmen. Voedingsstoffen kunnen niet effectief worden benut en typische bijverschijnselen van constipatie, zoals verharding van de darmen en moeizame stoelgang, zijn het gevolg.
De diagnose darmtraagheid wordt gesteld door het innemen van kleine metalen bolletjes. Enkele dagen na inname worden de in het spijsverteringskanaal achtergebleven bolletjes geteld met behulp van röntgenfoto's. Als er sprake is van een behandelbare peristaltiekstoornis, kan deze worden behandeld met medicijnen die de spierbeweging van de darm stimuleren.
Een andere zeldzame oorzaak van verstopping is een aanhoudende kramp van de sluitspier. De sluitspier kan als gevolg van aambeien of door regelmatig het ophouden van de ontlasting worden geprogrammeerd.
Hier wordt succesvol een behandelmethode toegepast waarbij de aan- en ontspanning van de sluitspier opnieuw wordt aangeleerd met behulp van een apparaat dat de mechanische spanning meet.
Diarree is bekend als een bijverschijnsel van bacteriële of virale infecties. Net als obstipatie kan diarree echter ook het resultaat zijn van een verkeerde voeding.
Voedingsmiddelen waar een intolerantie voor bestaat, bedorven voedsel, scherpe specerijen, nicotine of het consumeren van zoetstoffen kunnen diarree veroorzaken. Om uitdroging te voorkomen, wordt diarree medicamenteus behandeld, bijvoorbeeld met kooltabletten.
Onder deze term wordt een functionele stoornis van de darmen verstaan, ook wel het prikkelbare darm syndroom genoemd. Het vertoont symptomen van verschillende andere darmaandoeningen. Voor de diagnose van het prikkelbare darm syndroom is het cruciaal om deze andere mogelijke aandoeningen met dezelfde symptomen uit te sluiten.
Hoewel RDS met zijn onaangename symptomen de levenskwaliteit beperkt, is het echter niet levensbedreigend. De behandeling van RDS is nog in onderzoek.
Apotheken houden een breed scala aan laxeermiddelen en spijsverteringsbevorderende preparaten voor, waarvan veel zonder recept verkrijgbaar zijn.
De langdurige inname van laxeermiddelen verhelpt echter niet de oorzaken van darmproblemen en kan zelfs gevaarlijk zijn. Ze zouden alleen in uitzonderlijke gevallen en bij voorkeur in overleg met een arts gebruikt moeten worden.
Aanvullend kunnen plantaardige vitalstoffen bijdragen aan de ondersteuning van de darm in zijn natuurlijke werking. Preparaten met werkstoffen uit plantenextracten, plantaardige cellulose, siliciumdioxide en magnesiumverbindingen kunnen regelmatig toegepast de darmactiviteit positief beïnvloeden.